Op dit moment maken nog niet veel Wikipedia artikelen gebruik van video’s (minder dan 0,1% van alle bestanden op Wikimedia Commons zijn videobestanden). Open Beelden wil hier graag verandering in brengen. Een groot deel van de video’s op Open Beelden wordt daarom automatisch op Wikimedia Commons overgezet. Om gebruikers te stimuleren om meer gebruik te maken van video op Wikipedia heeft Open Beelden een videoprijs beschikbaar gesteld. De maker van de beste video die is geüpload in het kader van Wiki Loves Monuments wint een 2-jarig Premium abonnement op Spotify of een cadeaubon van Amazon.
Wiki Loves Monuments is een wedstrijd georganiseerd door Wikimedia, de beweging achter Wikipedia. Om in aanmerking te komen voor de videoprijs dienen deelnemers in september hun zelfgemaakte video van één of meerdere Europese monumenten op Wikipedia beschikbaar te maken. De video moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
zelf gemaakt en zelf geüpload
geüpload in september 2011
voorzien van een vrije licentie
bevat één of meerdere monumenten
Dus wees creatief en doe mee! De mensen van Video op Wikipedia hebben een instructie gemaakt over hoe je een video upload naar Wikipedia. Meer infomatie over Wiki Loves Monuments is te vinden op de website.
De emancipatie van de Nederlandse vrouw heeft de afgelopen eeuw een vlucht genomen. Op de arbeidsmarkt, in de sport en ook op vele andere plekken doen vrouwen actief mee. Door de jaren heen heeft het Polygoonjournaal verschillende malen reportages gemaakt over vrouwen in een tot dan toe door mannen gedomineerde wereld. Bijzonder in dit geval zijn bijvoorbeeld de beelden van de vrouwelijke luchtvaartpionier mej. Beppie Versluys. Zij slaagde in 1930 als eerste vrouw voor het Nederlandse vliegbrevet. In Het Vaderland vertelt ze uitvoerig over haar vliegexamen en haar voorbereiding, want ze snapt dat mensen wat huiverig zijn voor een vrouw in een vliegtuig: “Het moet voor velen een onveilig gevoel zijn, dat hun Hollandsche hemel doorkruist wordt door een vrouw en dan nog wel een op den overmoedigen leeftijd.” Toch was het als vrouw soms wel flink doorbijten. Bij het onderdeel waarbij ze een uur moest vliegen op 2000m hoogte had ze het zwaar: “Het was heel erg koud en ik heb boven een deuntje zitten huilen om de pijn in mijn vingers. (Vermoedelijk zal geen mijner collega’s zich daaraan bezondigd hebben).” Toch doorstond ze alle testen en kon ze haar vliegbrevet in ontvangst nemen:
Hoewel mej. Versluys niet de intentie had om van het vliegen haar beroep te maken, waren er in de jaren ’30 wel vrouwen die aan de slag gingen in beroepen die tot dan toe werden gezien als mannenberoepen. Met de dreigende oorlog werden bijvoorbeeld Nederlandse vrouwen opgeleid tot brandweervrouw om de taak van mannen over te kunnen nemen indien nodig. Dat vrouwen hier eigenlijk niet geschikt voor werden geacht was volgens Het Vaderland even minder belangrijk: “Of de vrouw nu wel geschikt is voor dit werk – vechten tegen vuur is mannenwerk – moet buiten beschouwing blijven, omdat het niet anders zal kunnen.” Het Polygoonjournaal filmde een demonstratie van de vrouwelijke brandweerlieden van het Haagse brandweerkorps in 1939. Gekleed in brandweerpakken geven de vrouwen onder andere een blusdemonstratie:
In 1953 had de politie in Heerlen ook een primeur, daar werden voor het eerst vrouwen geworven die in uniform de straat op zouden gaan. Volgens de Nieuwe Leidsche Courant zouden ze ingezet worden voor “het toezicht op de jeugd, het lesgeven aan de jeugdverkeersbrigades en het toezicht op bioscoopbezoek, café’s en andere openbare vermakelijkheden.” Het Polygoonjournaal reisde in december van datzelfde jaar af naar Heerlen om deze ‘zwakke arm der wet’ aan het werk te zien. In de reportage zien we naast hun dagelijkse werkzaamheden ook de judolessen die de agentes kregen om ze weerbaarder te maken:
Dat de situatie veranderd was in de jaren ’80 laat een reportage bij het staalconcern Hoogovens in IJmuiden zien. In een industrie die jarenlang door mannen gedomineerd was, werden daar steeds meer vrouwen aan het werk gezet. Na een opleiding konden vrouwen bijvoorbeeld aan de slag als kraandrijver met hetzelfde loon en dezelfde doorgroeimogelijkheden als de mannen in het bedrijf:
De 1500ste video die aan Open Beelden is toegevoegd betreft een item uit het Polygoonjournaal over het 60-jarig bestaan van Philips in 1951. Philips werd in 1891 door Gerard Philips en zijn vader Frederik Philips opgericht. Om het 60-jarig bestaan luister bij te zetten werd Eindhoven met duizenden gloeilampen verlicht. Ook werd in het centrum een standbeeld onthuld van Anton Philips. Deze week is het alweer 120 jaar geleden dat het elektronicaconcern werd opgericht:
De voormalige Nederlandse Antillen vierden op 20 oktober 2010 ook een bijzondere dag. Op die dag werden Curaçao en Sint Maarten onafhankelijke landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden, een status die Aruba al in 1986 verwierf. De overige eilanden – Saba, Sint Eustatius en Bonaire – werden als speciale gemeenten opgenomen bij Nederland. De status van deze voormalige koloniën is vastgelegd in het zogenaamde Koninkrijksstatuut, dat dateert uit 1954. De wijziging in 2010 was niet de eerste aanpassing van het statuut. Het Polygoonjournaal deed in 1974 verslag van een conferentie over het Koninkrijksstatuut dat in Den Haag plaatsvond. Daar werd gepraat over de wens van Suriname om onafhankelijk te worden, wat een jaar later met de eerste aanpassing aan het statuut realiteit zou worden:
In 1975 had men op het Groningse platteland andere zorgen. Het wierdedorp Weiwerd moest daar wijken voor de oprukkende industrie van het aangrenzende Delfzijl. Het Polygoonjournaal deed ter plaatse verslag van de afbraak van het dorp. De sloop is dan al in volle gang en veel bewoners hebben het dorp reeds verlaten. De plaatselijke school telt nog maar 14 leerlingen en 2 leerkrachten en in het kerkje midden in het dorp wordt al maanden geen dienst meer gegeven. Polygoon laat een nog achtergebleven bewoonster aan het woord:
Ruim 20 jaar eerder was men in het IJsselmeer juist druk bezig met de aanleg van een nieuwe stad, het toekomstige Lelystad. In 1950 werd daar vanaf het werkeiland Lelystad gewerkt aan de aanleg van een ringdijk voor de toekomstige Flevopolder. In de eerste maanden van 1954 had men het vasteland nog niet bereikt en zorgde de winter voor problemen. Door de vrieskou was er geen bootverbinding met de vaste wal meer mogelijk. Na het intreden van de dooi was het ijs echter ook niet sterk genoeg meer om de bewoners via die route van levensmiddelen en post te voorzien. De circa zestig bewoners van het eiland werden daarom te hulp geschoten door een luchtverbinding met een helikopter:
Na de toevoeging van het 1500ste zal de collectie video’s op Open Beelden steeds verder worden uitgebreid. Later dit jaar hopen we de 2000ste video beschikbaar te kunnen maken voor hergebruik. In de planning staat onder meer een selectie video’s rond het thema vrouwen, met daarin onderwerpen als damesvoetbal, vrouwelijke agenten en vrouwenemancipatie.
Op Open Beelden zijn recentelijk 40 video’s rond het thema sport toegevoegd. Deze items uit het Polygoonjournaal geven een beeld van diverse sporten in Nederland. Naast bekende sporten als voetbal, hockey en wielrennen, komen ook minder bekende sporten aan bod. Onder deze minder bekende sporten kan het uit Amerika afkomstige pushball gerekend worden. Bij pushball wordt door twee teams geprobeerd een reusachtige bal naar het kamp van de tegenpartij te duwen. Onder grote belangstelling van het in klederdracht gestoken publiek vindt in 1927 een pushballwedstrijd in Volendam plaats. In een verslag van deze wedstrijd is te zien dat vallende spelers daarbij geregeld onder de bal verdwijnen:
Vallen en opstaan leek ook het devies tijdens een cross country van de Koninklijke Militaire Sport Vereniging. In een verslag van het Polygoonjournaal zien we hoe de militairen te paard een parcours met sloten, hindernissen en afdalingen moeten afleggen. Daarbij gaat het er hard aan toe: paarden weigeren, gaan dwars door hindernissen heen of gaan met ruiter en al onderuit:
Afzien was het ook tijdens de 4e Amstel Gold Race in 1969. De weersomstandigheden waren verre van ideaal. De deelnemers hadden tijdens de wielerklassieker door de Limburgse heuvels veel last van het koude en natte weer. Vele renners vielen onderweg uit. Van de 170 renners die aan de start verschenen, finishten er uiteindelijk maar 34. Eddy Merckx was vooraf de favoriet, maar het was zijn landgenoot Guido Reybroeck die de sprint won:
Van weersinvloeden hadden de waterskiërs op de Bosbaan in 1962 weinig last. Tijdens de Noord-Europese en tevens Open Nederlandse Kampioenschappen Waterskiën deden de deelnemers mee op twee onderdelen: figuren en schansspringen. De 14-jarige Nederlandse Conny Dane won zowel de Nederlandse als de Noord-Europese titel in het onderdeel figuren. Bij het schansspringen ging het de Deen Glasner minder voor de wind. In zijn eerste poging sprong hij negen meter minder ver dan de uiteindelijke winnaar. Tijdens zijn tweede poging kwam hij door een verkeerde aanloop zelfs ten val, maar volgens commentator Philip Bloemendal was hij gelukkig “niet ontmoedigd” maar “wel nat”:
In december liet Koning Winter zich weer flink gelden in Nederland. De schaatsen konden weer uit het vet worden gehaald, er werden sneeuwpoppen gemaakt en hier en daar zelfs geskied. De vorst zorgde niet alleen voor vermaak, het zorgde ook voor een hoop overlast, niet in de laatste plaats in het verkeer. Op Open Beelden is nu een selectie video’s toegevoegd die een beeld geeft van winter in Nederland door de jaren heen.
Daarin is te zien dat grote hoeveelheden sneeuw vaker voor overlast zorgden. In de beruchte winter van 1979 waren delen van Nederland compleet ingesneeuwd. Een sneeuwstorm zorgde ervoor dat de sneeuw soms metershoog opwaaide. Dit had onder andere tot gevolg dat auto’s strandden, Schiphol tijdelijk werd gesloten en treinverkeer vrijwel onmogelijk werd. Het leger moest er uiteindelijk aan te pas komen om bepaalde delen van Nederland weer bereikbaar te maken. Het item uit het Polygoonjournaal geeft een beeld van de problemen:
De sneeuw en vorst gaf echter niet alleen problemen, het zorgde ook voor een hoop vertier. In verschillende items uit het Polygoonjournaal is te zien hoe de Nederlanders zich vermaken in de sneeuw en op het ijs. Zo zien we bijvoorbeeld sleeën, schaatsen, ijszeilen en zelfs skiën in Nederland. In 1929 bleek het ijs zelfs sterk genoeg om er een kermis op te houden. We zien mensen dansen op het ijs, een draaiorgel en zelfs een zweefmolen:
Toch is een winter in Nederland niet compleet zonder de tocht der tochten: de Elfstedentocht. Op Open Beelden is nu een Polygoonitem over de Elfstedentocht van 1933 toegevoegd. Deze tocht had twee winnaars die tegelijkertijd over de finish kwamen, Sipke Castelein en Abe de Vries. Na de finish stonden ze nog kort de verslaggever van het Polygoonjournaal te woord:
Naast veel beelden van sneeuw en ijs ook aandacht voor winterse mode. Enkele dames showen voor het Polygoonjournaal de nieuwste mode voor het skiseizoen van 1959. Daarin zien we veel streepjes, de elastische pantalon, de splitsbare capuchon een jasje met ijspegelmotief. Naast kleding voor in de sneeuw, is er ook aandacht voor après-skikleding. Daarmee staat men er volgens Philip Bloemendal ‘in ieder wintersportoord uitstekend op’:
Ter gelegenheid van de wereldwijde audiovisuele erfgoeddag en om het toevoegen van de duizendste video te vieren zijn enkele bijzondere video’s toegevoegd aan Open Beelden. Deze video’s afkomstig uit de Polygooncollectie van Beeld en Geluid gaan over de komst van de eerste Polygoonjournaals met geluid.
Vanaf 1922 kon het publiek de bekende Polygoon bioscoopjournaals zien in de Nederlandse bioscopen. Die eerste jaren moest het Nederlandse bioscooppubliek het echter nog stellen zonder Nederlands commentaar. Het nieuws van eigen bodem was stom en de items die geïmporteerd waren uit het buitenland bevatten buitenlands commentaar. Bijna tien jaar na het eerste Polygoonjournaal kwam daar verandering in. Op 29 mei 1931 toonde Polygoon de eerste Nederlandse film met geluid in de bioscopen. Niet snel daarna werd ook het bekende Polygoon Hollands Nieuws-journaals van Nederlands commentaar voorzien. Voorafgaand aan het eerste Polygoon Hollands Nieuws werden er aantal proefopnamen gemaakt. De directeur van de filmfabriek Polgygoon, dhr. B.D. Ochse, las als test voor de geluidsfilm een aantal teksten voor:
Om de komst van het Polygoon Hollands Nieuws met geluid luister bij te zetten werden een aantal prominenten uit de filmwereld gevraagd om een speech te houden. Dhr. D. van Staveren, hoofd van de Centrale Commissie Filmkeuring, sprak op film zijn blijdschap uit voor de komst van de geluidsfilm. Hij ageerde daarbij tegen “allerlei vreemde insluipsels in de Nederlandse taal”, die hij vooral aan de Amerikaanse geluidsfilm wijdde:
Naast dhr. van Staveren, werd ook de voorzitter van de Nederlandse Bioscoopbond, dhr. David Hamburger jr., gevraagd iets over de komst van de geluidsfilm te zeggen. Ook hij is verheugd dat hij de buitenlandse actualiteiten nu net zo goed kan volgens als de Duits-, Frans- en Engelssprekende bewoners van het land. Volgens hem is de komst van het Polygoon Hollands Nieuws met geluid dan ook “een uitkomst”:
Tot slot nog een opname van dhr. Ochse waarin hij de geluidsfilm aankondigt en alvast mijmert over de toegevoegde waarde die dit zal betekenen voor het volgen van een voetbalwedstrijd. Die zal nu “in de volheid zijne gonzende geluiden de bioscoopzaal binnendringen”:
Polygoonjournaals werden vanaf de jaren twintig in de Nederlandse bioscopen vertoond. Onderwerpen uit het dagelijks leven in Nederland onderbouwd met sprekende beelden stonden daarbij hoog in het vaandel. Om het publiek door de jaren heen geboeid te houden moest Polygoon zich blijven vernieuwen. De nieuwste uitvindingen op het gebied van techniek en innovatie waren daarbij een dankbaar onderwerp. Daarbij werd er ook aandacht besteed aan de massaconsumptie van mensen in de ‘eeuw van de automatisering’. Uitvindingen en ontwikkelingen die oplossingen bieden voor het toenemende energieverbruik, vonden vaak hun weg in de journaals.
De aankondigingen van deze nieuwe technieken gingen vaak gepaard met optimisme. Zo werd met enig enthousiasme een nieuw soort elektriciteitsfabriek geïntroduceerd: de kernreactorcentrale te Dodewaard. Waar kernenergie tegenwoordig vaak in een negatief daglicht staat, werd in het nieuwsitem uit 1966 nog geen aandacht besteed aan mogelijke gevaren. De nadruk lag op de nieuwe mogelijkheden: de centrale zou de mensen en hun toenemende energieverbruik immers van alle gemakken voorzien in een tijd van massaconsumptie.
Er werd niet alleen gezocht naar nieuwe methoden om gehoor te geven aan de energievraag van Nederlanders. Steeds meer mensen wisten het vliegveld Schiphol te vinden en het luchtvrachtverkeer groeide gestaag waardoor er meer druk op de schouders van de verkeersleiders kwam te staan. Dit vroeg om betere communicatietechnieken. Met de komst van de radar kon het Nederlandse luchtruim beter in kaart gebracht worden en was voor de verkeersleiders beter te overzien welke vliegtuigen zich waar in de lucht bevonden. In een Polygoonjournaal uit 1951 is te zien hoe de verkeersleider van Schiphol een vliegtuig ‘binnenpraat’ met de hulp van de toen relatief nieuwe radartechniek.
Ook werd er ook aandacht besteed aan opmerkelijke uitvindingen dicht bij huis die het dagelijks leven vergemakkelijkten. Zo werd in 1963 bijvoorbeeld verslag gedaan van de voorloper van de huidige koopzondagen en nachtwinkels: de automatische winkel in Boxtel.
Het steeds meer industrialiserende Nederland verschafte de mensen ook met nieuwe gebruiksvoorwerpen. De technische innovaties die in het Polygoonjournaal werden getoond laten zien hoe snel nieuwe technieken elkaar tegenwoordig opvolgden. Zo werd in 1978 een voorloper van de DVD getoond: de beeldplaat. Zoals vaak in het Polygoonjournaal bevat ook dit item naast het informatieve karakter een komische noot. Gedemonstreerd wordt hoe met een afspeelapparaat geschikt voor beeldplaten, aangesloten op een normale televisie, onder andere vertraagd terugspoelen mogelijk wordt. Hierdoor kunnen de billen van een mannequin die over de catwalk loopt nogmaals in slowmotion worden bekeken. Op deze manier bleef de kijker geboeid kijken naar het Polygoonjournaal.
De eerste selectie van beeldmateriaal voor Open Beelden staat inmiddels geheel online! De 469 items die nu op Open Beelden te vinden zijn, komen voornamelijk uit de Polygoon Hollands Nieuws collectie en enkele uit de RVD collectie. De huidige selectie is grotendeels gecentreerd rond een aantal thema’s, namelijk: stad, zomer, natuur, water, voeding, sport, onderwijs, religie en arbeid. De onderwerpen van de items zijn heel divers, zoals bijvoorbeeld een item over een caravan die ook als boot dienst doet, maar ook beelden van de Tour de France in Nederland of de eerste bewoners van Almere. Het beeldmateriaal beslaat de periode 1919 t/m 1980 en gaat van stom zwart-wit materiaal tot kleurrijke beelden met het karakteristieke commentaar van Philip Bloemendal.
Om een indruk te geven van wat er allemaal te vinden is, een kleine greep uit het aanbod. Uit de vroege jaren, toen er nog geen commentaar onder het beeld zat, komen bijvoorbeeld deze beelden van overstromingen in Ridderkerk en Barendrecht in 1928:
Vanaf de jaren dertig komt er steeds vaker geluid bij het beeld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het Polygoonjournaal voornamelijk aangewend als propagandamiddel voor de Duitsers en de NSB. Zo is er in 1941 een serie items genaamd ‘Nederland voedt zichzelf’ waarin propaganda wordt gemaakt voor het nationaalsocialistische idee dat een land in staat moet zijn in zijn eigen voedsel te voorzien:
Na de Tweede Wereldoorlog worden de beelden voorzien van het commentaar van Philip Bloemendal. Met zijn karakteristieke stemgeluid is hij onlosmakelijk verbonden met het Polygoonjournaal:
Vanaf de jaren zeventig worden er ook journaals in kleur gemaakt. Een mooi voorbeeld van de meerwaarde die dit geeft is te zien in de kleurenpracht van de vlinderverzameling van de amateurentomoloog Hermans:
Voor 2009 zijn wij met de toevoeging van de hierboven beschreven selectie even klaar met het toevoegen van materiaal aan Open Beelden. Maar volgend maand wordt het mogelijk om ook als gebruiker materiaal aan Open Beelden toe te voegen. Dit kan materiaal zijn dat gemaakt is op basis van Open Beelden, maar ook eigen werk.
Na de jaarwisseling zullen wij het toevoegen van beeldmateriaal uit ons archief aan Open Beelden hervatten. Daarnaast zullen wij actief samenwerking zoeken met ander collectiehouders, om zo het aanbod op Open Beelden verder te vergroten en meer divers en nog interessanter te maken.
Om de voorbeelden van beeldmateriaal in dit bericht te kunnen bekijken raden wij aan om gebruik te maken van Firefox 3.5, of een andere moderne browser die HTML5 <video> technologie ondersteunt. Internet Explorer e.d. zal de voorbeelden niet kunnen weergeven.
Op dit moment maken nog niet veel Wikipedia artikelen gebruik van video’s (minder dan 0,1% van alle bestanden op Wikimedia Commons zijn videobestanden). Open Beelden wil hier graag verandering in brengen. Een groot deel van de video’s op Open Beelden wordt daarom automatisch op Wikimedia Commons overgezet. Om gebruikers te stimuleren om meer gebruik te maken van video op Wikipedia heeft Open Beelden een videoprijs beschikbaar gesteld. De maker van de beste video die is geüpload in het kader van Wiki Loves Monuments wint een 2-jarig Premium abonnement op Spotify of een cadeaubon van Amazon.