Tagarchief: Wikimedia Commons

Unieke Japanse propagandafilms (1941-1945) open online beschikbaar

Beeld en Geluid stelt per 1 september een collectie Japanse weekjournaals uit de jaren 1941-1945 online beschikbaar. Deze films werden gebruikt als propaganda in voormalig Nederlands-Indië (nu Indonesië) dat onder Japanse bezetting stond van 1942 tot 1945. De (Japanse) auteursrechten zijn vervallen, waardoor deze films in het publieke domein zijn en open online beschikbaar worden gesteld. Onderzoekers, onderwijsinstellingen en het algemene publiek krijgen nu de gelegenheid om de films te bekijken, downloaden en te hergebruiken. De films op Open Beelden kun je hier vinden. Bekijk hieronder de trailer van dit project:

Propaganda
De films werden gebruikt door de Sendendu, de propaganda-afdeling van het Japanse militaire bestuur op Java, om de lokale bevolking van Indonesië te beïnvloeden. De films brengen enerzijds verslag uit over de laatste stand van zaken van het slagveld en politieke bewegingen, anderzijds komt ook het onderwijs van de Japanse cultuur en taal aan bod en worden mensen gestimuleerd tot het verbeteren van hun gezondheid en hygiëne. 


Studio Multifilm Batavia
Veel van de films zijn onder dwang vervaardigd in de Nederlandse studio Multifilm Batavia, die al voor de Japanse bezetting in Jakarta was gevestigd. Deze studio, onder leiding van de Nederlandse filmpionier Jan Cornelis Mol, was voor die tijd technisch en artistiek vooraanstaand. Mol beheerste diverse technieken zoals micro-cinematografie, versneld en vertraagd filmen, time-lapse en het gebruik van animaties. Hij had daarbij ook een duidelijke artistieke inslag. De Japanners dwongen Mol hen te helpen bij het vervaardigen van Japanse propagandafilms. Mede door de invloed en filmtechnieken van Mol zijn de Japanse films niet alleen historisch, maar ook film- en cultuurhistorisch van grote betekenis.

In onderstaande film over de preventie van malaria zien we diverse van de hierboven genoemde technieken terug:


Unieke collectie bij Beeld en Geluid

Kort na de Japanse capitulatie van 15 augustus 1945 is een groot aantal van deze Japanse propagandafilms door de terugkerende Nederlandse autoriteiten in Indonesië geconfisqueerd en naar Nederland verscheept. De films zijn na verloop van tijd ter conservering aangeboden bij het formele Film- en Fotoarchief van de RVD, een van de rechtsvoorgangers van Beeld en Geluid (bron). De films worden beheerd door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, waar deze zijn opgeslagen, gedigitaliseerd en nu online beschikbaar worden gesteld. Voor zover bekend bestaat deze collectie alleen in Nederland.

Samenwerking NHK & Beeld en Geluid
De beschikbaarstelling is mede mogelijk gemaakt door voorafgaand onderzoek in samenwerking met NHK Enterprises Inc., de Japanse publieke omroep. In september 2019 startten Beeld en Geluid en NHK samen een onderzoekstraject op deze historisch belangrijke en unieke collectie door Natsuko Hayama uit Tokio, producer bij het Creative Business Center van NHK, gedurende elf maanden bij Beeld en Geluid onderzoek te laten doen naar deze filmcollectie. 

Doel van het project is om de collectie online toegankelijk te maken, onderzoek mogelijk te maken en een nieuw startpunt te creëren voor nieuwe gesprekken en ontdekkingen over deze gevoelige geschiedenis. 

 

Toename bereik en hergebruik van Open Beelden

Sinds de start van Open Beelden in 2009 is er een stijgende lijn te zien in het hergebruik van het Open Beelden materiaal. Dit is goed zichtbaar als we kijken naar de statistieken van de afgelopen twee jaar. In deze post vergelijken we kwantitatief de resultaten van Open Beelden van 2011 en 2012. Meten is weten!

Bezoekerscijfers Open Beelden
In 2011 werden er bijna 1.600 items op Open Beelden aangeboden, inmiddels zijn dat er meer dan 1.800. Daarbij zien we dat het aantal bezoekers van meer dan 66.000 in 2011 naar meer dan 105.000 in 2012 is gestegen. Daarvan waren in 2011 meer dan 53.000 bezoekers uniek en in 2012 waren dit bijna 89.000. Er was ook een toename in het aantal bezochte pagina’s, in 2011 waren dit er bijna 207.000 en in 2012 bijna 280.000. Ook het aantal keer dat een video werd bekeken nam toe. In 2011 werden er bijna 11.000 items afgespeeld, in 2012 waren dat er meer dan 16.000. Ook weten we dat er vanaf juli 2012 bijna 2.400 items werden gedownload.

Hergebruik van de Beeld en Geluid-set van Open Beelden
Niet alleen het bereik op Open Beelden zelf, maar ook het hergebruik daarbuiten neemt toe. Zo zijn de Beeld en Geluid video’s op Open Beelden o.a. ook beschikbaar op Wikimedia Commons en in Europeana. Sinds de Beeld en Geluid video’s van Open Beelden in mei 2012 op Europeana beschikbaar kwamen werden deze pagina’s tot eind 2012 bijna 3.900 keer bezocht, waarvan 3.200 unieke bezoeken. Verder is er van het externe hergebruik vooral goed zicht op het hergebruik binnen de Wikimediaprojecten, zoals Wikipedia. Zowel in 2011 als in 2012 waren er bijna 1.600 items uit de collectie van Beeld en Geluid via Open Beelden beschikbaar voor hergebruik op Wikimedia Commons. In december 2011 werd dit materiaal op bijna 1.000 artikelen in Wikipedia hergebruikt, in december 2012 steeg dit aantal verder naar bijna 1.600. In heel 2011 genereerden deze lemma’s gezamenlijk bijna 19.000.000 ‘pageviews’, in 2012 waren dat er bijna 40.000.000 (!). Dat betekent dus dat in 2012 bijna 40.000.000 keer een Wikipedia-artikel werd bekeken waarop content van Beeld en Geluid hergebruikt werd.


Naast Wikimediaprojecten wordt het materiaal van Open Beelden ook steeds vaker gebruikt voor innovatieve toepassingen. De API van Open Beelden maakt het mogelijk om de collectie die open beschikbaar is met behulp van computers te verwerken. In 2012 werd deze API bijna 169.000 keer aangesproken. Zeker sinds het Open Cultuur Data initiatief in 2011 van start ging weten creatieve ontwikkelaars Open Beelden ook steeds beter te vinden als basis voor nieuwe apps. Voor de open data wedstrijden Apps Voor Nederland en de Open Cultuur Data competitie werden 7 apps ingediend die op basis van de Beeld en Geluid-set van Open Beelden. Twee van deze apps vielen in de prijzen: Vistory (winnaar Apps voor Nederland 2012) en Tijdbalk.nl (winnaar Nationaal Archief-prijs tijdens Open Cultuur Data competitie 2012). Daarnaast werden er in de afgelopen jaren nog een reeks aan toepassingen ontwikkeld met de Beeld en Geluid-set van Open Beelden, zoals bijvoorbeeld Erfgoed in Beeld, Led it Up en Docs on the spot.

Cijfers in perspectief
De omvang van de gehele audiovisuele collectie van Beeld en Geluid wordt momenteel geschat op 750.000 uur. De Polygooncollectie is één van de weinige collecties waarvan Beeld en Geluid zelf de benodigde rechten bezit om het materiaal onder een open content licentie beschikbaar te maken. Deze collectie is de basis voor het materiaal dat wij voor Open Beelden selecteren en heeft een geschatte omvang van 500 uur. Het totaal aan materiaal uit de Polygooncollectie van Beeld en Geluid dat beschikbaar is via Open Beelden is 110 uur. Dat betekent dat er – op basis van de bovengenoemde schattingen – momenteel 22% van de Polygooncollectie als open content beschikbaar is via Open Beelden, wat vervolgens neerkomt op slechts 0,015% van de gehele collectie van het instituut. De resultaten van Open Beelden in deze blogpost laten zien dat er zelfs met een relatief bescheiden set open content, een aanzienlijke impact te genereren is. Klein beginnen leidt in het geval van Open Beelden dus al tot groot resultaat. Het geeft te denken wat de mogelijkheden zouden zijn als we zelfs al 1% van onze collectie zouden openstellen. Wij pleiten er dan ook voor dat instellingen die nog niet ‘open’ zijn, in ieder geval experimenteren met een kleine contentset die zonder belemmeringen open gesteld kan worden. Door de impact hiervan goed bij te houden en hergebruik actief aan te jagen, kunnen we als sector veel leren over de potentie van het openen van onze digitale deuren.

Het meten van hergebruik van culturele datasets
De bovenstaande gegevens laten zien dat het (her)gebruik van het materiaal op Open Beelden over de gehele lijn substantieel is gestegen. Het bereik van open content is binnen het Open Beelden project aanzienlijk gebleken en hergebruik van open content vindt bovendien in toenemende mate plaats. Naar aanleiding van de toenemende behoefte binnen de erfgoedsector aan gegevens over de impact van het openstellen van culturele datasets, zal Beeld en Geluid in het kader van Open Cultuur Data samen met Kennisland een impactanalyse uitvoeren. Hierbij worden data-aanbieders uit het Open Cultuur Netwerk, maar ook internationale initiatieven, middels een enquête verzocht om gegevens aan te leveren over het bereik en het hergebruik van hun datasets. De resultaten van deze impactanalyse worden in de loop van 2013 bekend gemaakt.

Winnaar van de Wiki Loves Monuments videoprijs

In september 2011 vond de wedstrijd Wiki Loves Monuments plaats. Duizenden foto’s van Europese monumenten werden in het kader hiervan geüpload naar Wikimedia Commons. Om het gebruik van video op Wikimedia Commons te stimuleren stelde Open Beelden ook een prijs voor de beste video van een monument beschikbaar.

Met trots maken wij bekend dat de winnaar van deze prijs deze Franse video over een oude behangdrukmachine uit 1877 is geworden. De video toont “de 26 kleuren machine”, de eerste drukmachine die 26 kleuren gebruikte om behang te drukken. Zo’n machine was een bewegend geheel, met tandwielen, verf, papier en mannen er omheen: een video is dan ook de enige manier om het weer tot leven te laten komen. De video – onderdeel van een hele set met video’s – laat ook verschillende invalshoeken zien, van de kleine details van een gouden cilinder tot een indruk van het omringende gebouw.

Het laat iets zien dat niet getoond kan worden in een statische afbeelding: het geeft een indruk van de prachtige details en het omringende gebouw (dat een typisch voorbeeld uit het industriële tijdperk is). Video is dan ook erg bruikbaar voor de encyclopedische doeleinden van Wikipedia. Of het nou is om een chemische reactie te visualiseren, levensvormen in hun natuurlijke omgeving te laten zien of om te tonen hoe een machine daadwerkelijk werkt. Als een afbeelding al meer zegt dan duizend woorden, bedenk dan eens hoeveel je kunt zeggen met 24 beelden per seconde.

Open Beelden-prijs voor beste Wiki Loves Monuments-video

Op dit moment maken nog niet veel Wikipedia artikelen gebruik van video’s (minder dan 0,1% van alle bestanden op Wikimedia Commons zijn videobestanden). Open Beelden wil hier graag verandering in brengen. Een groot deel van de video’s op Open Beelden wordt daarom automatisch op Wikimedia Commons overgezet. Om gebruikers te stimuleren om meer gebruik te maken van video op Wikipedia heeft Open Beelden een videoprijs beschikbaar gesteld. De maker van de beste video die is geüpload in het kader van Wiki Loves Monuments wint een 2-jarig Premium abonnement op Spotify of een cadeaubon van Amazon.

Wiki Loves Monuments is een wedstrijd georganiseerd door Wikimedia, de beweging achter Wikipedia. Om in aanmerking te komen voor de videoprijs dienen deelnemers in september hun zelfgemaakte video van één of meerdere Europese monumenten op Wikipedia beschikbaar te maken. De video moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • zelf gemaakt en zelf geüpload
  • geüpload in september 2011
  • voorzien van een vrije licentie
  • bevat één of meerdere monumenten

Dus wees creatief en doe mee! De mensen van Video op Wikipedia hebben een instructie gemaakt over hoe je een video upload naar Wikipedia. Meer infomatie over Wiki Loves Monuments is te vinden op de website.

Open Beelden 2011: meer aanbieders, meer functionaliteit en uitbreiden hergebruik op Wikipedia

In deze blogpost kijken we terug op het afgelopen jaar. Hoe heeft Open Beelden bijgedragen aan een open collectie van audiovisueel materiaal en hoe heeft het platform hergebruik van deze collectie gestimuleerd?

Honderden items toegevoegd op het platform

In 2010 hebben we honderden interessante items op het platform geüpload en daarvoor is geput uit de historische nieuwscollectie (met name Polygoonjournaals) van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Op de UNESCO World Day for Audio Visual Heritage in oktober bereikten we de mijlpaal van het 1000ste item op het platform. In onze selectieprocedure hebben sommige thema’s extra aandacht gekregen: sport, podiumkunsten, winter, techniek en Indonesië. Dit jaar was niet alleen het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid leverancier van content voor het platform. Andere prachtige bijdragen voor Open Beelden werden geleverd door het EYE Film Instituut Nederland, het Instituut voor Netwerkcultuur en het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

API gelanceerd

In september lanceerde Open Beelden zijn open API. Gepubliceerde items en de bijbehorende beschrijvingen (metadata) zijn toegankelijk gemaakt met behulp van het Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH). Dit maakt het voor derde partijen mogelijk om de opgeslagen metadata en mediabestanden op een gestructureerde manier op te vragen. Hierdoor wordt hergebruik van materiaal van Open Beelden met de eigen applicaties mogelijk (bijvoorbeeld voor het creëren van een mashup).

Video op Wikipedia

Sinds het begin van het project heeft Open Beelden zijn audiovisuele content aan Wikimedia Commons geleverd ten behoeve van hergebruik van video op Wikipedia, bijvoorbeeld ter ‘illustratie’ van een artikel. In het begin was de ‘donatie’ aan Wikimedia Commons een handmatig proces, maar in 2010 – in samenwerking met Wikimedia Nederland – werd dit proces volledig geautomatiseerd dankzij de Open Beelden API. Met het resultaat dat Open Beelden nu verantwoordelijk is voor bijna 12% van de beschikbare video content op Wikimedia Commons. Daarmee zijn we de grootste leverancier van video’s die herbruikbaar zijn op Wikipedia.
We krijgen daarnaast steeds meer zicht op de impact van de toegankelijkheid van Open Beelden materiaal binnen Wikimedia Commons. Meer dan 550 lemma’s op Wikipedia zijn intussen voorzien van audiovisueel materiaal uit de Open Beelden-collectie. In december 2010 werden deze lemma’s bijna 1,2 miljoen keer bekeken. Dit is een indicatie van hoe groot het potentieel kan zijn voor de culturele erfgoedsector om samen te werken met de Wikimedia Foundation om zo een nieuw en groter publiek aan te spreken in een betekenisvolle context.

Nieuwe projecten hergebruiken Open Beelden

Toen Open Beelden werd gelanceerd in 2009 is het materiaal vrijwel direct hergebruikt binnen verschillende projecten. Onder andere het OPEN CITY audiovisuele archief, over een eeuw leven in de stad van de VPRO, maakte gebruik van Open Beelden materiaal. Ook het ArtTube video platform over kunst en design van het Boijmans van Beuningen Museum te Rotterdam hergebruikte materiaal. In 2010 werden tientallen projecten, klein en groot, aan de lijst toegevoegd.
Onder andere het project Oorlogsmonumenten in Beeld, een ‘location-based’ iPhone applicatie, dat een bezoek aan oorlogsmonumenten ter plekke verrijkt met audiovisueel materiaal. Gebruikers van de app kunnen onder meer nieuwsreportages en interviews met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog zien, die speciaal hiervoor beschikbaar zijn gemaakt via Open Beelden.
Een ander noemenswaardig initiatief was het project Beeld in Kaart, gericht op de educatieve sector in Nederland. Beeld in Kaart is een Google Maps mashup waarin verscheidene (educatieve) videobronnen – waaronder Open Beelden – gecombineerd zijn op een kaart. Op deze website kunnen gebruikers resultaten filteren op onderwerp (geografisch of historisch), locatie en tijdsperiode.

Wat nu?

In 2011 zal het Open Beelden platform geüpdatet worden en zullen functionele en visuele verbeteringen doorgevoerd worden. Onderdeel van de update is de realisatie van ‘portalfunctionaliteit’, waarmee derde partijen (bijvoorbeeld omroepen) hun eigen portaal (denk: http://partner.openbeeelden.nl) kunnen vormgeven en vullen met audiovisueel materiaal onder een open licentie.
De platformfunctionaliteit is onderdeel van een grotere campagne die we organiseren om meer collectiehouders aan te trekken zodat een meer divers en breder aanbod gecreëerd kan worden binnen Open Beelden. Deze campagne is gericht op publieke omroepen, regionale en locale archieven, institutionele archieven en bedrijfsarchieven.
Tot slot kunnen wij met trots melden dat Open Beelden is genomineerd voor de Museums and the Web – Best of the Web Award 2011 in de categorie ‘innovatief/experimenteel’.