Maandelijks archief: juli 2011

Vrouwen in een mannenwereld

De emancipatie van de Nederlandse vrouw heeft de afgelopen eeuw een vlucht genomen. Op de arbeidsmarkt, in de sport en ook op vele andere plekken doen vrouwen actief mee. Door de jaren heen heeft het Polygoonjournaal verschillende malen reportages gemaakt over vrouwen in een tot dan toe door mannen gedomineerde wereld. Bijzonder in dit geval zijn bijvoorbeeld de beelden van de vrouwelijke luchtvaartpionier mej. Beppie Versluys. Zij slaagde in 1930 als eerste vrouw voor het Nederlandse vliegbrevet. In Het Vaderland vertelt ze uitvoerig over haar vliegexamen en haar voorbereiding, want ze snapt dat mensen wat huiverig zijn voor een vrouw in een vliegtuig: “Het moet voor velen een onveilig gevoel zijn, dat hun Hollandsche hemel doorkruist wordt door een vrouw en dan nog wel een op den overmoedigen leeftijd.” Toch was het als vrouw soms wel flink doorbijten. Bij het onderdeel waarbij ze een uur moest vliegen op 2000m hoogte had ze het zwaar: “Het was heel erg koud en ik heb boven een deuntje zitten huilen om de pijn in mijn vingers. (Vermoedelijk zal geen mijner collega’s zich daaraan bezondigd hebben).” Toch doorstond ze alle testen en kon ze haar vliegbrevet in ontvangst nemen:

Hoewel mej. Versluys niet de intentie had om van het vliegen haar beroep te maken, waren er in de jaren ’30 wel vrouwen die aan de slag gingen in beroepen die tot dan toe werden gezien als mannenberoepen. Met de dreigende oorlog werden bijvoorbeeld Nederlandse vrouwen opgeleid tot brandweervrouw om de taak van mannen over te kunnen nemen indien nodig. Dat vrouwen hier eigenlijk niet geschikt voor werden geacht was volgens Het Vaderland even minder belangrijk: “Of de vrouw nu wel geschikt is voor dit werk – vechten tegen vuur is mannenwerk – moet buiten beschouwing blijven, omdat het niet anders zal kunnen.” Het Polygoonjournaal filmde een demonstratie van de vrouwelijke brandweerlieden van het Haagse brandweerkorps in 1939. Gekleed in brandweerpakken geven de vrouwen onder andere een blusdemonstratie:

In 1953 had de politie in Heerlen ook een primeur, daar werden voor het eerst vrouwen geworven die in uniform de straat op zouden gaan. Volgens de Nieuwe Leidsche Courant zouden ze ingezet worden voor “het toezicht op de jeugd, het lesgeven aan de jeugdverkeersbrigades en het toezicht op bioscoopbezoek, cafĂ©’s en andere openbare vermakelijkheden.” Het Polygoonjournaal reisde in december van datzelfde jaar af naar Heerlen om deze ‘zwakke arm der wet’ aan het werk te zien. In de reportage zien we naast hun dagelijkse werkzaamheden ook de judolessen die de agentes kregen om ze weerbaarder te maken:

Dat de situatie veranderd was in de jaren ’80 laat een reportage bij het staalconcern Hoogovens in IJmuiden zien. In een industrie die jarenlang door mannen gedomineerd was, werden daar steeds meer vrouwen aan het werk gezet. Na een opleiding konden vrouwen bijvoorbeeld aan de slag als kraandrijver met hetzelfde loon en dezelfde doorgroeimogelijkheden als de mannen in het bedrijf: