Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en Stichting Kennisland ontwikkelen in het kader van Beelden van de Toekomst een nieuw project, genaamd Open Beelden. Het doel van dit project is om online toegang te bieden tot een selectie van archiefmateriaal en daarmee het creatief hergebruik van dit materiaal aan te moedigen. Een voorbeeld van dergelijk hergebruik is het ‘remixen’ van archiefbeelden in nieuwe video’s. Open Beelden biedt daarnaast de mogelijkheid om koppelingen te maken met andere informatiebronnen (zoals bijvoorbeeld Wikipedia), waardoor het voor derden makkelijk wordt om ‘mashups’ te ontwikkelen. De toegang tot het materiaal wordt gebaseerd op het Creative Commons-licentiemodel waarbij niet álle rechten (zoals binnen het traditionele auteursrecht het geval is), maar slechts énkele rechten naar keuze worden voorbehouden. Deze ‘open’ benadering wordt ook in de techniek doorgevoerd door gebruik te maken van open formaten en open source-software. Bovendien komt alle software die in het kader van Open Beelden wordt ontwikkeld tevens als open source-software beschikbaar.

De ontwikkeling van het project ging deze maand van start met een brainstormsessie bij Kennisland in Amsterdam. Het doel van deze bijeenkomst was het in kaart brengen van de huidige (open source) oplossingen op het gebied van digitale video. Hiervoor waren acht digitale video-experts uitgenodigd. Na een korte introductie van Beelden voor de Toekomst en Open Beelden, gaven zij allen inspirerende presentaties van hun huidige werk. De dag sloot af met een algemene discussie over het plan van aanpak voor Open Beelden.

Hieronder volgt een verslag van de brainstormsessie. Open Beelden zal eind dit jaar als een bètaversie worden gelanceerd.

Bits on the Run (Jeroen Wijering)

Bits on the Run is een nieuwe internetdienst van Jeroen Wijering, die eerder verantwoordelijk was voor de meestgebruikte Flash-videospeler op het internet (JW FLV Media Player). Het is een “hassle-free” hostingdienst uitsluitend voor (allerlei soorten) video, waarbij de kosten voor de aanbieder van het daadwerkelijke verbruik van bandbreedte afhangen. De dienst biedt een totaaloplossing voor online video, bestaande uit; hosting, statistieken, streaming, transcodering, ondertiteling, annotatie, gesproken beschrijvingen, (naar wens aangepaste) videospelers voor websites, downloadbare video’s, RSS, etc. Bits on the Run biedt daarnaast ook een API aan (gebaseerd op die van Flickr).

Pad.ma (Jan Gerber & Sebastian Lütgert)

Jan Gerber en Sebastian  Lütgert ontwikkelen vele online videoprojecten gebaseerd op het idee dat digitale media de mogelijkheid bieden om de complete filmgeschiedenis online beschikbaar te maken. Soms begeven zij zich daarom in een juridisch schemergebied. 0xdb is een database van films die via p2p-netwerken zijn uitgewisseld en maakt gebruik van het BitTorrent-protocol om informatie over deze films te verzamelen. Hiervan genereert het systeem vervolgens automatisch verschillende betekenisvolle representaties (tijdlijnen, voorvertoningen, etc.). Pad.ma is voortgekomen uit de technologie van 0xdb, maar kent een aantal belangrijke verschillen. Het is een samenwerkingsproject met een aantal NGO’s, activisten en documentairemakers uit India en bevat enkel open content videomateriaal. Het systeem fungeert als een decentraal en doorzoekbaar beeldarchief – met handmatige toegevoegde metadata – dat als downloads via p2p-distributie beschikbaar is. Pad.ma is als open source-software beschikbaar onder GNU GPL en maakt gebruik van het Ogg Theora open standaard-videoformaat.

Tribler (Freek Zindel)

Tribler is een p2p-applicatie met een unieke sociale component, ontwikkeld door de TU Delft met steun van de EU. Het uitwisselen en vinden van (legaal en illegaal) materiaal via BitTorrent wordt door Tribler aangevuld met suggesties, trefwoorden en mechanismen om profiteurs tegen te gaan. Daarnaast biedt de applicatie aanvullende functionaliteit voor video, waaronder; voorvertoningen, video-on-demand en live streaming (dit alles met behulp van p2p-technologie). Op elk moment van de dag zijn er zo’n 4000 gebruikers online en in totaal circuleren er ruim 150000 torrents in het systeem. Tribler is als open source-software beschikbaar onder LGPL.

SURFmedia (Alexander Blanc)

SURFnet lanceerde onlangs een compleet videoplatform – genaamd SURFmedia – dat het voortgezet onderwijs live streaming en video-on-demand op het SURFnet 1 GB netwerk aanbiedt. Vanwege de specifieke gebruikersgroep is SURFmedia een gesloten systeem en is daarom vanaf de grond is ontwikkeld, om zo een optimale beveiliging te kunnen garanderen. Eind dit jaar zal de kern van het platform – de SURFmediaCore – als open source-software beschikbaar worden gesteld. Er komen ook een aantal proefprojecten, waarbij derden hun eigen voorkant bovenop deze kern zullen bouwen.

Algemene discussie (allen)

Tijdens de algemene discussie uiten de experts hun zorgen over de omvang en doelstellingen van Open Beelden. Ze benadrukken dat het project niet moet proberen het wiel opnieuw uit te vinden, maar juist gebruik moet maken van de (open source) oplossingen en (open content) platforms die er reeds voor digitale video zijn. De experts adviseren dan ook om samenwerking te zoeken met en/of verder te bouwen op bestaande projecten met gedeelde insteek. Het in kaart brengen van de mogelijkheden om dit te doen was dan ook de oorspronkelijke reden van deze brainstormsessie.

De experts zijn daarnaast sceptisch over de impliciete aanname binnen het plan van aanpak dat er vanuit het algemene publiek interesse zal zijn om tijd en moeite te steken in het creatieve hergebruik van het archiefmateriaal. Ze vragen zich hardop af hoe “interessant” het materiaal werkelijk is en wijzen op de noodzaak van een weloverwogen selectie. In hun ogen zou het plan van aanpak meer in het kader van de verspreiding van het materiaal moeten staan en is dit impliciet ook al het hoofddoel van het project. De experts adviseren om van start te gaan met een (thematische) selectie van het materiaal dat voor Open Beelden beschikbaar is en deze vervolgens via zoveel mogelijk kanalen te verspreiden, om zo het ontvangst van het materiaal te kunnen peilen. Dit betekent dat de ontwikkeling begint bij een goede interface om het materiaal mee te presenteren, verder te verspreiden en uit te wisselen met andere projecten. Het technisch mogelijk maken van creatief hergebruik van het materiaal op Open Beelden past – wanneer er genoeg interesse blijkt te zijn – in een tweede (of parallel) ontwikkelingstraject.