Tagarchief: europeana

Toename bereik en hergebruik van Open Beelden

Sinds de start van Open Beelden in 2009 is er een stijgende lijn te zien in het hergebruik van het Open Beelden materiaal. Dit is goed zichtbaar als we kijken naar de statistieken van de afgelopen twee jaar. In deze post vergelijken we kwantitatief de resultaten van Open Beelden van 2011 en 2012. Meten is weten!

Bezoekerscijfers Open Beelden
In 2011 werden er bijna 1.600 items op Open Beelden aangeboden, inmiddels zijn dat er meer dan 1.800. Daarbij zien we dat het aantal bezoekers van meer dan 66.000 in 2011 naar meer dan 105.000 in 2012 is gestegen. Daarvan waren in 2011 meer dan 53.000 bezoekers uniek en in 2012 waren dit bijna 89.000. Er was ook een toename in het aantal bezochte pagina’s, in 2011 waren dit er bijna 207.000 en in 2012 bijna 280.000. Ook het aantal keer dat een video werd bekeken nam toe. In 2011 werden er bijna 11.000 items afgespeeld, in 2012 waren dat er meer dan 16.000. Ook weten we dat er vanaf juli 2012 bijna 2.400 items werden gedownload.

Hergebruik van de Beeld en Geluid-set van Open Beelden
Niet alleen het bereik op Open Beelden zelf, maar ook het hergebruik daarbuiten neemt toe. Zo zijn de Beeld en Geluid video’s op Open Beelden o.a. ook beschikbaar op Wikimedia Commons en in Europeana. Sinds de Beeld en Geluid video’s van Open Beelden in mei 2012 op Europeana beschikbaar kwamen werden deze pagina’s tot eind 2012 bijna 3.900 keer bezocht, waarvan 3.200 unieke bezoeken. Verder is er van het externe hergebruik vooral goed zicht op het hergebruik binnen de Wikimediaprojecten, zoals Wikipedia. Zowel in 2011 als in 2012 waren er bijna 1.600 items uit de collectie van Beeld en Geluid via Open Beelden beschikbaar voor hergebruik op Wikimedia Commons. In december 2011 werd dit materiaal op bijna 1.000 artikelen in Wikipedia hergebruikt, in december 2012 steeg dit aantal verder naar bijna 1.600. In heel 2011 genereerden deze lemma’s gezamenlijk bijna 19.000.000 ‘pageviews’, in 2012 waren dat er bijna 40.000.000 (!). Dat betekent dus dat in 2012 bijna 40.000.000 keer een Wikipedia-artikel werd bekeken waarop content van Beeld en Geluid hergebruikt werd.


Naast Wikimediaprojecten wordt het materiaal van Open Beelden ook steeds vaker gebruikt voor innovatieve toepassingen. De API van Open Beelden maakt het mogelijk om de collectie die open beschikbaar is met behulp van computers te verwerken. In 2012 werd deze API bijna 169.000 keer aangesproken. Zeker sinds het Open Cultuur Data initiatief in 2011 van start ging weten creatieve ontwikkelaars Open Beelden ook steeds beter te vinden als basis voor nieuwe apps. Voor de open data wedstrijden Apps Voor Nederland en de Open Cultuur Data competitie werden 7 apps ingediend die op basis van de Beeld en Geluid-set van Open Beelden. Twee van deze apps vielen in de prijzen: Vistory (winnaar Apps voor Nederland 2012) en Tijdbalk.nl (winnaar Nationaal Archief-prijs tijdens Open Cultuur Data competitie 2012). Daarnaast werden er in de afgelopen jaren nog een reeks aan toepassingen ontwikkeld met de Beeld en Geluid-set van Open Beelden, zoals bijvoorbeeld Erfgoed in Beeld, Led it Up en Docs on the spot.

Cijfers in perspectief
De omvang van de gehele audiovisuele collectie van Beeld en Geluid wordt momenteel geschat op 750.000 uur. De Polygooncollectie is één van de weinige collecties waarvan Beeld en Geluid zelf de benodigde rechten bezit om het materiaal onder een open content licentie beschikbaar te maken. Deze collectie is de basis voor het materiaal dat wij voor Open Beelden selecteren en heeft een geschatte omvang van 500 uur. Het totaal aan materiaal uit de Polygooncollectie van Beeld en Geluid dat beschikbaar is via Open Beelden is 110 uur. Dat betekent dat er – op basis van de bovengenoemde schattingen – momenteel 22% van de Polygooncollectie als open content beschikbaar is via Open Beelden, wat vervolgens neerkomt op slechts 0,015% van de gehele collectie van het instituut. De resultaten van Open Beelden in deze blogpost laten zien dat er zelfs met een relatief bescheiden set open content, een aanzienlijke impact te genereren is. Klein beginnen leidt in het geval van Open Beelden dus al tot groot resultaat. Het geeft te denken wat de mogelijkheden zouden zijn als we zelfs al 1% van onze collectie zouden openstellen. Wij pleiten er dan ook voor dat instellingen die nog niet ‘open’ zijn, in ieder geval experimenteren met een kleine contentset die zonder belemmeringen open gesteld kan worden. Door de impact hiervan goed bij te houden en hergebruik actief aan te jagen, kunnen we als sector veel leren over de potentie van het openen van onze digitale deuren.

Het meten van hergebruik van culturele datasets
De bovenstaande gegevens laten zien dat het (her)gebruik van het materiaal op Open Beelden over de gehele lijn substantieel is gestegen. Het bereik van open content is binnen het Open Beelden project aanzienlijk gebleken en hergebruik van open content vindt bovendien in toenemende mate plaats. Naar aanleiding van de toenemende behoefte binnen de erfgoedsector aan gegevens over de impact van het openstellen van culturele datasets, zal Beeld en Geluid in het kader van Open Cultuur Data samen met Kennisland een impactanalyse uitvoeren. Hierbij worden data-aanbieders uit het Open Cultuur Netwerk, maar ook internationale initiatieven, middels een enquête verzocht om gegevens aan te leveren over het bereik en het hergebruik van hun datasets. De resultaten van deze impactanalyse worden in de loop van 2013 bekend gemaakt.

Open Beelden video’s in virtuele sporttentoonstelling Europeana

Met de Olympische Spelen in het vooruitzicht besteedt ook de digitale erfgoedportal Europeana aandacht aan sport. Aan de hand van foto’s, video’s en objecten worden verschillende aspecten van (de geschiedenis van) sport in Europa getoond in een virtuele tentoonstelling. Dat wordt gedaan aan de hand van vier thema’s: De Olympische en Paralympische Spelen, Beroemde Europese sporten, Voetbal en Oude Spelen.

De Beeld en Geluid set van Open Beelden is sinds kort ook terug te vinden in Europeana. In de virtuele tentoonstelling zijn ook twee video’s terug te vinden van Beeld en Geluid, in de stukken over tennis en cricket:

Deze twee video’s zijn slechts twee van de vele sportgerelateerde video’s die op Open Beelden (en dus ook Europeana) zijn terug te vinden. De virtuele tentoonstelling is hier te vinden: European Sport Heritage

Europeana logo

2000ste video op Open Beelden

Met een video over de opening van de Zuid-Bevelandse spoorweg uit 1927 staan er nu 2000 video’s op Open Beelden. Sinds de laatste mijlpaal van 1500 video’s zijn er een aantal mooie video’s toegevoegd. Uit de collectie van Beeld en Geluid werden aan de hand van thema’s als vrouwen, scheepvaart, typisch Nederlands, huisdieren, gezondheid en zorg, Hilversum en spoorwegen diverse video’s uit het Polygoonarchief toegevoegd. Een mooi voorbeeld is een video over Mej. Versluys, die in 1930 als eerste vrouwelijke piloot die haar Nederlandse vliegbrevet haalde:

Naast de Polygoonarchief werden er voor het eerst ook films toegevoegd uit de collectie onderwijsfilms van Beeld en Geluid. Deze films met een educatief karakter werden halverwege de twintigste eeuw geproduceerd door de Stichting Nederlandse Onderwijsfilms. Onder de films bevinden zich bijvoorbeeld de film Giethoorn, geschikt voor het aardrijkskundeonderwijs:

Er werden niet alleen video’s geüpload uit de collectie van Beeld en Geluid. Eye Film Instituut Nederland voegde bijvoorbeeld ook een aantal filmpjes uit de collectie Bits and Pieces toe. Dit materiaal diende tevens als basis voor de remixwedstrijd Celluloid Remix 2: Found Footage. Daarin gingen creatievelingen aan de slag met het materiaal op Open Beelden om nieuwe creaties te maken. In de winnende video, Untitled van Dániel Szöllösi, wordt gebruik gemaakt van een aantal smartphones:

Naast Eye Film Instituut Nederland droeg ook het Nederlands Instituut voor Mediakunst bij aan Open Beelden. In een eigen portal zijn verschillende video’s met mediakunst terug te vinden, zoals The Unified Field van Peter Bogers:

Dankzij de open licenties kunnen de video’s en de data op Open Beelden voor verschillende initiatieven gebruikt worden. Tijdens het IDFA konden bezoekers met de Docs on the Spot-app op de NDSM-werf in Amsterdam de documentaire Omzwervingen in de nacht (Marjoleine Boonstra, 2004) op een nieuwe manier beleven. Via Open Beelden werd deze ervaring verrijkt met beelden uit het verleden van de NDSM-werf. Glimworm won de hoofdprijs tijdens Apps voor Nederland met de app Vistory, gemaakt met de dataset van Open Beelden.

Daarnaast waren de video’s op steeds meer plaatsen zichtbaar. Zo is de Beeld en Geluid-set van Open Beelden is tegenwoordig ook terug te vinden in de digitale bibliotheek Europeana. Op Wikipedia worden de video’s gebruikt om meer dan 1.100 lemma’s van beeldmateriaal te voorzien, niet alleen op de Nederlandse Wikipedia, maar ook op ruim 60 andere taalversies van Wikipedia. Deze lemma’s worden maandelijks ruim 2,5 miljoen keer geraadpleegd.

Open Beelden in Europeana

Op 1 mei is een set van ruim 1500 video’s afkomstig van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid via Open Beelden beschikbaar gemaakt in Europeana. Europeana brengt de gedigitaliseerde inhoud van Europese bibliotheken, galeries, musea, archieven en audiovisuele collecties online samen. De digitale bibliotheek biedt toegang tot 20 miljoen boeken, films, schilderijen, museale objecten en archiefdocumenten van zo’n 2200 verschillende aanbieders.

De Beeld en Geluid-set die nu is toegevoegd bevat een verzameling van nieuwsitems uit het Polygoon bioscoopjournaal en enkele andere films over Nederland in de twintigste eeuw. Door de opname in Europeana maakt de Beeld en Geluid-set deel uit van miljoenen culturele objecten, waardoor er mooie dwarsverbanden kunnen worden gelegd. Via de API van Europeana worden de collecties ook toegankelijk gemaakt voor hergebruik. Tijdens verschillende hackathons wordt deze API gebruikt om mooie applicaties te ontwikkelen met de collecties in Europeana.

Europeana logo

Artikel over Open Beelden in de Spreek’buis

Deze maand verscheen er een uitgebreid achtergrondartikel over Open Beelden in de Spreek’buis (vakblad voor omroepmedewerkers):

Duizend filmpjes vrij beschikbaar op Open Beelden

De website openbeelden.nl vierde onlangs een bescheiden mijlpaal. Op het open mediaplatform van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en Nederland Kennisland staan meer dan duizend items uit historische Polygoon Journaals. Vrij toegankelijk voor hergebruik onder Creative Commons licentie. Een begin. ‘Er is nog 700 duizend uur ander beeldmateriaal. Dat zou er – mits rechtentechnisch mogelijk – allemaal op moeten,’ zegt Harry Verwayen van Europeana.

Open Beelden is in feite een interessant bijproduct van de grootscheepse digitalisering van een omvangrijk deel van alle beeldmateriaal dat in de Nederlandse archiefkasten ligt. ‘Samen met het Nationaal Archief en het Eye Film Instituut – het voormalige Filmmuseum – zijn we daar drie jaar geleden mee begonnen,’ zegt Maarten Brinkerink van Beeld en Geluid. ‘Digitalisering van het filmmateriaal was noodzakelijk omdat een groot deel van onze collectie kapot ligt te gaan. Het verzuurt en eet zichzelf op.’

Inmiddels is de digitalisering van Beelden voor de Toekomst, gefinancierd uit het Fonds Economische Structuurversterking, ongeveer halverwege. Maar dat is voor de ‘archivisten’ niet voldoende. Zij vinden dat het materiaal ook zoveel mogelijk vrij beschikbaar moet zijn, bijvoorbeeld voor hergebruik door filmmakers en journalisten en het algemene publiek.

BRON: Jeroen Dirks in Spreek’buis

Lees hier het complete achtergrondartikel.